یکی از سوالاتی که ممکن است شما را در هنگام شروع کسب و کار جدیدی با چالش مواجه کند، این است که برای ورود به دنیای دیجیتال، سایت بهتر است یا شبکه اجتماعی.
اولین نکته‌ای که وجود دارد این است که ایجاد سایت با هزینه‌های بسیاری نظیر طراحی وب سایت ، سئو و بهینه‌سازی موتورهای جستجو، پشتیبانی فنی، نگهداری و … همراه است، در صورتی که در شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام، لینکدین، اینستاگرام و … می‌توان به راحتی در عرض چند ثانیه یک صفحه به صورت رایگان راه‌اندازی کرد.
ممکن است از خود بپرسید که در شرایط فعلی من در شبکه‌های اجتماعی می‌توانم کسب و کارم را گسترش دهم، چه نیازی به ایجاد سایت است؟
اگر در اینستاگرام یک اینفلوئنسر باشید احتمالا نیاز به سایت نخواهید داشت. اما برای یک کسب و کار، داشتن سایت می‌تواند مزایایی داشته باشد که در یک پیج اینستاگرام نیست.
در این مقاله سعی کرده ایم به مقایسه سایت اختصاصی و شبکه اجتماعی بپردازیم. همچنین در مورد نقاط قوت و ضعف هر کدام از این دو راهکار ورود به دنیای تجارت الکترونیک، توضیحاتی ارائه دهیم.
مقایسه سایت و شبکه‌های اجتماعی برای ورود کسب و کارها به دنیای دیجیتال
در دنیای امروز و با توجه به سادگی استفاده از دنیای دیجیتال به ویژه شبکه‌های اجتماعی، روز به روز به تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام، اینستاگرام، توییتر و … افزوده می‌شود.
اکثر مدیران، سیاست مداران، سیلبریتی‌ها و همچمنین مردم عادی در این شبکه‌های اجتماعی حضور دارند و فعالیت‌های خود را از این طریق به انجام می‌رسانند.
با وجود شبکه‌های اجتماعی شلوغ و پویا، بسیاری از صاحبان کسب و کار علاقه‌ای برای ورود به دنیای سایتها ندارند. حداقل سایت را به عنوان یکی از ملزومات کاری خود حساب نمی کنند. تفکری اشتباه که باعث زمین خوردن بسیاری از کسب و کارها در فضای دیجیتال شده است.
در ادامه به صورت خلاصه به برخی نکات در مقایسه تاسیس سایت یا شبکه اجتماعی برای یک کسب و کار می‌پردازیم.
دسترسی راحت و سریع
در دنیای امروز همواره زمانی که یک شبکه اجتماعی در دنیا راه اندازی می‌شود، یک نسخه از آن برای گوشی‌های همراه نیز در نظر گرفته می‌شود. کاربران با نصب اپلیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی بر روی موبایل خود در سریع‌ترین زمان ممکن از تبلیغات و محتوای شما در این شبکه‌ها آگاه می‌شوند.
بنابراین استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای کاربران از لحاظ سرعت دسترسی بالا بهتر است؛ زیرا نسبت به دیدن سایت به زمان کمتری نیاز است و احساس راحتی بیشتری با آن دارند.
افراد و مشتریان شما از این طریق می‌توانند تنها با ایجاد یک حساب کاربری در این شبکه‌ها، کسب و کار شما را دنبال کند و از سرویس‌ها و خدماتی که ارائه می‌دهید مطلع شوند. از آن جایی که کابران امروزی حوصله کمتری دارند تا آنچه را که می‌خواهند پیدا کنند، بنابراین این گونه افراد بیش تر تمایل دارند تا از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند.
عمومیت
دو شبکه اجتماعی یعنی فیسبوک و یوتیوب به ترتیب با بیش از ۲ میلیارد و ۱/۵ میلیارد کاربر و همچنین اینستاگرام با ۸۰۰ میلیون کاربر، از پرطرفدارترین شبکه‌های اجتماعی در حال حاضر است.
اینستاگرام در ایران بیش ترین طرفدار را به خود اختصاص داده است. با این ارقام و اعداد نباید از تبلیغات کسب و کار در شبکه‌های اجتماعی غافل شد.
البته باید در نظر بگیرید که تبلیغ در این شبکه‌ها هیچ تضمینی برای موفقیت کسب و کارتان ایجاد نمی‌کند؛ زیرا بیشتر از نصف کاربران اینستاگرام فقط به دنبال دیدن مسائل روز هستند نه دیدن کسب و کارها!
مشتری یا بازدید کننده
پیش‌تر گفتیم که شانس شما برای دیده شدن کسب و کار در هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی زیاد نیست. اصلا فرض کنید که پست‌های شما در یک شبکه اجتماعی چند هزار بازدید خورده باشد؛ اما آیا این بازدیدکنندگان مشتریان شما هستند؟
آیا به دنبال سرویس‌های شما هستند و مطالب را با دقت و حوصله مطالعه کرده‌اند؟ پاسخ این سوالات این است که نصف بازدیدکنندگان به دنبال خدمات شما هستند و در نهایت می‌توان گفت در شبکه اجتماعی نظیر اینستاگرام، در مورد بازار هدف و مشتریان نمی‌توان به درستی تخمین زد.
زمانی که یک سایت داشته باشید مشاهده خواهید کرد که در این فضا، مسئله کاملا برعکس شبکه‌های اجتماعی است. به جرأت می‌توان گفت بیش از ۵۰ درصد بازدیدکنندگانی که به سایت شما سر می‌زنند، قطعا به دنبال خدمات و سرویس‌های شما هستند و امکان دارد این بازدیدکنندگان با دیدن خدمات، ظاهر سایت و پشتیبانی، به مشتری تبدیل شوند.
حتی اگر بازدیدکنندگان فقط سایت را ببینند و قصد خرید نداشته باشند به سئوی سایت کمک می‌کنند. همچنین با صفحه فرود، می‌توانید آمار و اطلاعات دقیقی از بازدیدکنندگان به دست آورید. علاوه بر این با دریافت شماره تلفن و ایمیل از بازدیدکنندگان که ابزارهای موثر مارکتینگ است، می‌توانید با مشتریان خود همیشه در ارتباط باشید.
شخصی سازی
در شبکه‌های اجتماعی شما مجبورید که از یک قالب ثابت استفاده کنید ولی در سایت اختصاصی می‌توانید هر قالبی که مد نظر دارید را پیاده سازی کنید.
شما برای زیبا کردن بک گراند و هدر سایت همچنین قالب‌های متنوع و دسته بندی و دیگر امکانات خود می‌توانید از شرکت های طراحی سایت کمک بگیرید. با این کار به راحتی به رقابت با رقبای خود می‌پردازید و متفاوت از آنها جلوه می‌نمایید.
در واقع می‌توان گفت که شما مالک فضایی که در اختیار دارید هستید، این در حالی است که در شبکه‌های اجتماعی مشغول ساخت و ساز بر روی فضایی هستید که مربوط به خودتان نیست. در نتیجه می‌توان گفت که سرمایه گذاری اصلی بر روی شبکه اجتماعی کار صحیحی نیست.
البته مشخص است که ورود به شبکه‌های اجتماعی یکی از ملزومات هر کسب و کاری است. با این حال سرمایه گذاری اصلی بر روی فضایی که همه قوانین و شرایط آن را مجموعه دیگری مشخص کرده، کار اشتباهی است.
لایک و کامنت
آیا می‌دانید لایک و کامنت در پست‌های اینستاگرام شما از اهمیت زیادی برخوردار است؟
لایک و کامنت به طور ناخودآگاه و قابل توجهی بر تعداد بازدیدکنندگان شما اثر گذار است. در صورتی که پست شما از تعداد لایک کافی برخوردار نباشد امکان دارد در بازدیدکننده این حس را ایجاد نماید که با پست جالبی مواجه نشده یا پست معروفی نیست. در صورتی که شاید افراد زیادی از پست شما دیدن کرده‌اند؛ ولی لایک نکرده‌اند.
در مورد کامنت نیز شاید بدتر از این باشد. تأثیری که یک نظر بد در پست شما می‌گذارد، هزاران نظر خوب نمی‌تواند جبران کند. هر چند در مورد کامنت‌ها می‌توان امکان نظردهی را بست و این مشکل را رفع کرد؛ ولی در زمینه لایک چنین اختیاراتی ندارید.
در دیگر شبکه‌های اجتماعی مثل لینکدین یا توییتر نیز وضعیت به همین شکل است. شما نمی توانید حجم گسترده‌ای از پیام‌های مخرب برای کسب و کار که ممکن است واقعی نباشند را کنترل کنید. بسیاری از رقبا تنها برای خراب کردن رقیب خود، دست به نوشتن کامنت‌های مخرب می‌کنند.
در مقابل وب سایتها در این زمینه بسیار بهتر عمل می‌کنند؛ چرا که امکان شخصی سازی دارند و با استفاده از این قابلیت می‌توانید مشکلات مهم نظیر لایک و کامنت را حل نمایید. در وبسایت کسب و کار خود می‌توانید کامنت‌ها را پس از بررسی منتشر کنید. در این صورت کامنت‌های مخرب در معرض عموم قرار نمی گیرند.
طبقه بندی
طبقه بندی یکی از ویژگی‌های برتر سایت نسبت به شبکه‌های اجتماعی است. شرکت‌های مختلفی خدمات گوناگونی ارائه می‌دهند و کاربران می‌خواهند نیاز خود را سریع رفع کنند.
قرار دادن ویدیوها و عکس‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند موجب بی‌نظمی در نمایش محصولات شود و همین عاملی است برای این که کاربران با سختی محصولات و خدمات مورد نظر خود را پیدا کنند.
در مقابل، سایتها از آن جایی که امکان طبقه بندی و دسته بندی را دارند؛ در نتیجه بی نظمی و پیچیدگی‌های شبکه‌های اجتماعی را ندارند و بازدیدکنندگان می‌توانند در سریع ترین زمان ممکن به محصولات مورد نظر دسترسی داشته باشند.
برندینگ و اعتماد سازی
بسیاری از بازدیدکنندگان امکان دارد از محصولات شما دیدن کنند و قصد خرید داشته باشند؛ ولی از آن جایی که حس اعتماد به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی به راحتی در کاربران ایجاد نمی‌شود، بهتر است به فکر برندسازی باشید.
برندسازی یکی از مهم‌ترین عواملی است که باعث جلب اعتماد بازدیدکنندگان سایت می‌شود. هر چند در طولانی مدت نیز می‌توانید در شبکه‌های اجتماعی اعتماد کابران را جلب کنید؛ اما داشتن سایت می‌تواند راه شما را در مسیر برندسازی کوتاه‌تر کند.
سایت به شما کمک می‌کند تا در زمان کمتری بتوانید اعتماد بازدیدکنندگان را کسب کنید. ساخت صفحاتی نظیر مشتریان ما، درباره ما و … می‌تواند به احتمال بالا حس اعتماد را در کاربران ایجاد کند و حتی آنها را تبدیل به مشتریان دائمی نماید.
دانش فنی
استفاده از شبکه‌های اجتماعی نیاز به دانش فنی خاصی ندارد و به صورت ساده‌ای طراحی شده‌اند. برای شروع به کسب و کار در این شبکه‌ها کافی است اطلاعات خود را در چند مرحله ثبت کنید تا در یکی از این شبکه‌ها عضو شوید و کار خودتان را آغاز کنید.
قرار دادن فیلم و عکس‌ها برای معرفی محصولات و خدمات بر خلاف ایجاد سایت اختصاصی، نیاز به هیچ دانش کد نویسی یا اطلاعات مختلف برای کار کردن با پلتفرم‌های آماده را ندارد.
شما تنها با چند کلیک و آپلود ساده می‌توانید اطلاعات مختلفی را وارد کنید تا بازدیدکننده و مشتری جذب نمایید. در نتیجه اگر اطلاعات کمتری از فضای وب دارید، یا باید با شبکه‌های اجتماعی شروع کنید و یا یک فرد حرفه‌ای برای این کار استخدام نمایید.
سئو و بهینه سازی
با توجه به این که صفحات زیادی در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد و کاربران زیادی در این شبکه‌ها فعالیت دارند، صفحه کسب و کار شما به صورت خودکار برای موتورهای جستجو بهینه سازی شده است.
بنابراین زمانی که فردی کسب و کار شما را در خود شبکه‌های اجتماعی جستجو کند، صفحه شما در نتایج اول نمایش داده می‌شود. این در حالی است که برای بهینه سازی وب سایت برای موتورهای جستجو و سئوی سایت نیاز به متخصص و برنامه نویس در این حوزه دارید.
البته با داشتن شبکه اجتماعی می‌توانید ترافیک سایت را افزایش دهید که این خود باعث بهینه سازی می‌شود.
اگر دانشی در زمینه سئو ندارید می‌توانید از شخص یا شرکتی کمک بگیرید تا این کار را به راحتی برای شما انجام دهند. در هر صورت اگر می‌خواهید بر روی سایت کار کنید، باید به فکر بهینه سازی موتورهای جستجو باشید.
ابزارهای یکپارچه سازی و مارکتینگ
بیشتر شبکه‌های اجتماعی از ابزارهای یکپارچه سازی و مارکتینگ برخوردار هستند که قابلیت‌های فراوانی در اختیار شما قرار می‌دهد. با استفاده از این قابلیت‌ها و آمارها می‌توانید به توسعه کسب و کار خود در این شبکه‌ها بپردازید.
در مقابل با ثبت شماره تماس و گرفتن ایمیل از کاربران و بازدیدکنندگان می‌توانید از مارکتینگ در سایت خود استفاده نمایید. البته اطلاعاتی که در سایت به آن دسترسی دارید واقعی‌تر است.
نگهداری و طراحی و گسترش سایت اختصاصی
از آن جایی که ایجاد وب سایت نیاز به دانش فنی دارد، احتمالا برای این منظور نیاز به استخدام طراح وب سایت یا کمک گرفتن از یک شرکت طراحی سایت دارید.
اگر چه ابزارهای رایگان زیادی وجود دارد که با آنها می‌توانید سایت خود را طراحی کنید؛ اما طراحی رابط کاربری نیز به دانش و مهارت خاصی نیاز دارد تا بتوانید از سایت خود واقعا استفاده کنید و آن را در معرض دید همگان قرار دهید تا کسب و کار شما را ببینند.
در نتیجه اگر تصمیم دارید به معنای واقعی به تجارت الکترونیک وارد شوید، باید هزینه‌های لازم را در نظر بگیرید. قطعا ایجاد وبسایت حرفه‌ای نیاز به هزینه‌های خاصی دارد. هزینه‌هایی نیز برای پشتیبانی باید در نظر گرفته شود.
ثبات و امنیت
کسانی که فکر می‌کنند تنها با داشتن شبکه‌های اجتماعی می‌توانند در کسب و کار خود موفق شوند بهتر است به این سوال پاسخ دهند که در مواقعی که شبکه اجتماعی فیلتر شود یا صفحه کسب و کار هک شود و از کار بیفتد، چه راهکاری وجود دارد؟
آیا می‌دانید که تبلیغ کسب و کار فقط به وسیله شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام و نداشتن یک سایت اختصاصی می‌تواند کسب و کار شما را تعطیل کند و حتی فکر کردن به این مسئله ناراحت کننده است.
ثبات و امنیت سایت اختصاصی به هیچ عنوان قابل مقایسه با شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام نیست. حتما شما تا به حال خبر هک شدن اکانت‌های اینستاگرام را شنیده‌اید که همین امر نشان دهنده امنیت پایین این شبکه اجتماعی است. بنابراین بهتر است در این جا اصطلاح پیشگیری بهتر از درمان را به کار ببریم.
شاید همین مورد برای پاسخ به این سوال که چرا باید استفاده از سایت را به شبکه‌های اجتماعی ترجیح دهیم؟ کافی باشد. پاسخ ساده است؛ با داشتن وب سایت می‌توانید بر روی کسب و کار خود کنترل کاملی داشته باشید و هدایت آن را در فضای مجازی به طور کامل در اختیار بگیرید.
در صورتی که به واسطه هک شدن نیز سایت از دسترس خارج شود، خیلی زود می‌توانید سایت خود را پس بگیرید. این در حالی است که پس گرفتن صفحه در شبکه‌های اجتماعی کار بسیار دشواری است. به ویژه در برخی شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام، خود اینستاگرام نیز ممکن است به دلایلی صفحه شما را از دسترس خارج کند و پاسخی به درخواست‌های بازگشایی آن نیز ندهد.
تحت تاثیر تصمیمات دیگران نباشید
اگر فروشگاه خود یا کسب و کارتان را در شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی نمایید بدیهی است که کار شما به طور کامل تحت تاثیر این گونه شبکه‌ها قرار می‌گیرد.
آنها می‌توانند این شبکه‌ها را آن‌گونه که می‌خواهند تغییر دهند و هر زمان سرویس‌هایی به آن اضافه نمایند که ممکن است این امکانات بر روی کسب و کارتان تاثیر منفی داشته باشد. در این صورت است که صدایتان جایی نخواهد رسید.
اگر روزی این پلتفرم‌ها از کار بیفتند یا تعطیل شوند دیگر به مشتریان خود دسترسی نخواهید داشت. نمونه بارز آن فیسبوک است که تغییراتی در الگوریتم‌های خود داد که به ضرر خیلی از کسب و کارها تمام شد.
در این شرایط صاحبان کسب و کار مجبور شدند خود را با شرایط جدید وفق دهند یا به شبکه اجتماعی دیگری کوچ کنند که در هر صورت ضرر و زیان بسیاری را متحمل شدند.
این اتفاق ممکن است هر لحظه در سایر شبکه‌های اجتماعی اتفاق بیفتد. یوتیوب می‌تواند با قرار دادن ویدیوهای شما در سرورش هزینه‌ای دریافت کند و همچنین توییتر نیز امکان دارد اشتراک ماهیانه‌ای جهت دسترسی به این پلتفرم قرار دهد و در غیر این صورت دسترسی را به طور کامل قطع می‌کند. هزاران احتمال دیگر که ممکن است گریبان گیر کسب و کارهای مختلف شود در هر کدام از شبکه‌های اجتماعی وجود دارد.
به طور خلاصه در شبکه‌های اجتماعی شما هیچ کنترلی بر روی تغیبرات ندارید. بنابراین در نظر داشته باشید که وب سایتها قطب اصلی کسب و کار شما محسوب می‌شوند؛ در صورتی که شبکه‌های اجتماعی ابزارهای بازاریابی هستند.
شما با داشتن وب سایت بر خلاف شبکه‌های اجتماعی کنترل کاملی بر روی اوضاع خواهید داشت. این ابزارها یعنی وب سایت و شبکه‌های اجتماعی به عنوان مکمل در کنار هم استفاده می‌شوند.
جمع‌بندی
در انتها لازم است با توجه به مطالبی که ذکر کردیم نتایج و نکاتی را نیز یاد آور شویم که برای موفق شدن در هر کسب و کاری استفاده از ویژگی‌های شبکه‌های اجتماعی و داشتن سایت اختصاصی، امری ضروری به نظر می‌رسد.
به یاد داشته باشید که استفاده از شبکه‌های اجتماعی و سایت اختصاصی مکمل هم هستند به طوری که با تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی می‌توانید ترافیک سایت خود را افزایش دهید.
در ادامه خلاصه‌ای از نقاط قوت و ضعف شبکه‌های اجتماعی و سایت را که بررسی کردیم را آورده ایم:
نقاط قوت و ضعف شبکه‌های اجتماعی
- دسترسی و راه اندازی سریع
- کابران و بازدیدکنندگان زیاد
- امنیت پایین
- نداشتن طبقه بندی ضروری
- نگهداری و پشتیبانی آسان
- بازاریابی و شخصی سازی ضعیف
- ترافیک بی‌فایده و اعتماد‌سازی کم‌تر
نقاط قوت و ضعف سایت
- شخصی سازی قوی و کنترل کامل
- امنیت بالا نسبت به شبکه‌های اجتماعی
- برندیگ و اعتماد سازی
- بهینه سازی موتورهای جستجو و ایجاد ترافیک موثر
- بازاریابی قوی
- ویژگی دسته بندی و طبقه بندی
- پیاده سازی مشکل تر و گران تر
- نیاز به نگهداری و پشتیبانی زیاد
جمع بندی
آنچه که گفته شد می تواند به شما برای تصمیم گیری بهتر کمک کند. به ویژه جمع بندی که در بالا اشاره کردیم می تواند به عنوان چراغ راهی برای انتخاب سایت یا شبکه اجتماعی کاربرد داشته باشد.
اگر صاحب کسب و کار هستید و تجربه ای در زمینه استفاده از سایت یا شبکه اجتماعی دارید، خوشحال می شویم با ما و خوانندگان این صفحه به اشتراک بگذارید.
